7.8.14

Адыгэ сурэтышIэу Къат Теуцожь иIэшIагъэхэм якъэгъэлъэгъон Мэзкуу щэкIо


Къалэу Тбылыс щыкIогъэгъэ Къат Теуцожь исурэт къэгъэлъэгъон щытехыгъэхэр. Мэкъуогъум и 21, 2012 илъэс.

Адыгэ сурэтышIэу Къат Теуцожь иIэшIагъэхэм якъэгъэлъэгъон къалэу Мэзкуу къыщзэIуахыгъ. Ар рекIокIы шышъхьаIум и 2 щыублагъэу и 20 нэс. Къэгъэлъэгъоным икIэщакIохэм къызэрэхагъэщрэмкIэ, адыгэ сурэтышIэм и линогравюрэ I4 къагъэлъагъо.

Къат Теуцожь иIэшIагъэхэм адыгэ тарихъыр къатещы, лIыхъуржъхэр, цIыф къызэрыкIохэр, пшысэхэм къахэхыгъэхэр ары сурэтышIэм къытхэрэр.

ИлъэситIоу блэкIыгъэм къыкIоцI Къат ТеуцожьТыркуем рагъэблагъи, къэгъэлъэгъонхэр щишIыгъэх. БэмышIэу къалэу Мыекъуапи къэгъэлъэгъон щекIокIыгъ. Джы Мэзкуу щыпсэухэрэр сурэтышIэм илэжьыгъэхэм нэIуасэ афэхъун зэшIокI яI.

Фитыныгъэ Радиом игущыIэгъугъэ Къат Теуцожь иныбджэгъоу тхакIоу Къуекъо Асфар къыщегъэщы, IэшIагъэхэр ежьыми зэрэпэблагъэхэр.

Къуекъо Асфар: Къатыр илъэс 50 фэдиз сэшIэ. ЩэгушIукIы Хъурцэм зэрэщеджагъэр. Сэри ары. Зэрепхых гъэшIэгъонэу къалэу Тбылысыжъы итеплъэхэмрэ Истамбылрэ. Зэфэдэ горэхэр къыхегъэщых. Мэзкуу джы къырагъэблэгъагъ. ИIэшIэгъэ жъыхи кIэхи къыщегъэлъагъо. Адыгэм итарихъ куоу ышIэу щыт, ар исурэтхэм къахэщы. ЗэупчIэжьэгъу тызэфэхъу.

Теуцожь аужрэ уахътэм ыхыгъэхэм ащыщ «Аужрэ оркъ» зыфиIорэр. Ащ фэшъхьафэу адыгэ къуаджэу Гъобэкъуае дэсыгъэ илъэс  50 зыныбжьыгъэ хъулъфыгъэр пыеу къатехьагъэмэ зэрапэуцужьыгъэр къизIотыкIрэ тхыхи ыгъэпсыгъ. Отряд плъыжьэу финикинсэкIэ заджэщтыгъэххэм адыгэ къуаджэхэм бэ щаукIгъагъэр я I8 илъэсым. Ащ фэдэу къэхъугъэ шъыпкъэхэр къэзытхыхьажьыгъэ джыри щыIагъэп, Теуцожь ыпэкIэ.

Къат Теуцожь 1945 илъэсым къуаджэу Гъобэкъуае къыщыхъугъ. Краснодар к Iэлэегъэджэ институтым  исурэтышIэ Iахь къыухыгъ. Ащ ыуж илъэситф тешIагъэу Тбылыс дэт сурэтшIын Академым щеджагъ. ЦIэ гъэшъогъабэ иI. Джаущтэу АдыгеимкIэ Теуцожь апэрэи хъугъэ «Урысыем игъэшIогъэ сурэтышIэ» цIэр зыфагъэшъошагъэр.

КъэкIорэгъым  Къат Теуцожь илъэс 70 хъущт. ИIэшIэгъакIэхэр мы илъэсым ыкIэм нэс хьазырыщтхэу ары сурэтышIэм зэригъэнафэрэр.

Фитыныгъэ Радио, Щэрджэс Ларис