17.4.14

Тыркум кIуар цIыху зы мелуаным ноблагъэр

Сирием и президент Аль Асад Башар иджыблагъэ зэрыжиIамкIэ,  илъэсищ хъуауэ екIуэкI къэралкIуэцI зэпэщIэтыныгъэм и зэпрыкIыпIэ нэхъыщхьэр къэсащ.
Мы махуэхэм къыщыпсалъэм жиIащ  хьукумэт къарухэр зэрыхуейм хуэдэу Iуэхухэр  зэкIэлъыкIуэу. Сирие дзэ къулыкъущIэхэм иужьрей мазэхэм зыкъэзыIэтахэр къыдагъэкIащ Ливаным и гъунапкъэм и гъунэгъуу щыIэ жылагъуэ зыбжанэм. Апхуэдэуи Хьомс уэтыку провинцием. А щIыпIэхэр иджырэ къыздэсым оппозицэ къарухэм я тегъэщIапIэ нэхъыщхьэу къалъытэу щытащ.

Пэжырытелъхьэхэм къызэратамкIэ, Сирием зэпэщIэтыныгъэр зэрыщекIуэкI илъэсхэм къриубыдэу, псори зэхэту, цIыху 150.000- м щIигъу хэкIуэдащ. Асадрэ абы дэзыщтэхэмрэ трагъэчыныхь, иджырэ къыздэсым къэралым къыщыхъуар къэралщIыб къарухэм я дэщтэныгъэу  щытауэ, террор зыщIэхэм зэхаджауэ.

Cирие къэрал кIуэцI зауэм и  щIапIэ иригъэбгынэу Тыркум деж щтапIэ илъэдэжахэм  я бжыгъэр махуэ къэс нэхъыбэ мэхъур.Тыркум къызэрымыкIуэ щытыкIэхэмкIэ и департаментым къызэритамкIэ иджыпсту Тыркум щыIэ Сирием и цIыхухэм я бжыгъэр 900.000- м щхьэдэхащ. Ахэм ящыщу цIыху 224.000- р Тырку къэралым яхузэригъэпэща шэтыр къалэ, контейнер къалэхэм щопсэу. Адрей къанэхэр хэт езым и гуащIэкIэ и благъэ и Iыхьлы зыдигъэIэпыкъукIэрэ Тыркум къэкIуауэ къалэ зэпэщхьэхуэхэм щопсэур, хэтри Тыркум щыIэ цIыхубэ зэгухьэныгъэхэм зыпащIэурэ къэкIуауэ къуажэхэм, къалэхэм дэсхэщ.

Псалъэм папщIэ Сирие щыIэ адыгэхэр нэхъыбэу Тыркум щыIэ адыгэ зэгухьэныгъэхэм, я благъэхэм зыкъыпащIэри апхуэду къэкIауэ аращ. Иджыпсту Тыркум щыIэ адыгэ къуажэхэм Сирием щыщ адыгэ унагъуэхэри щопсэур. Ахэм къэрал дэIэпыкъуныгъэм нэмысу езбы я Адыгэгъухэр къадэIэпыкъуу аращ. адыгэ лъэпкъ зэгухьэныгъэ языныкъуэм я жэрдэмкIэ къэрал дэIэпыкъуныгъэ къызэрагъэпэщкIэрэ Любнан нэс кхъухьлъатэкIэ кIуэхэурэ адыгэ гупышхуэхэри Тыркум къашашэщ, иджыпсту ахэр Тыркум Сирие и щIыгъунапкъэм пэблагъэу Килис къалэм деж къэралым щахуиухуа контейнер къалэхэм щопсэухэр.Тыркум щыIэ адыгэ зэгухьэныгъэхэм щIэх щIэхыурэ къызэратщи Сирием къикIа Адыгэхэм гу лъатэу, къуажэхэм щыпсэухэри абдеж къуажэдэсхэр дэIэпыкъуу щытщ. Иджы Сирие адыгэу Тыркум щыIэхэм куэдым жаIэ, «дэ Сирием уни, щIапIи,  лэжьапIи щыдиIэжкъым, мыбдеж лэжьапIэ къыщыдгъуэту дыщыпсэунущ, Сирием дгъэзэжынукъым» жэуэ.

Сирием къикIауэ Тырку хьукумэтым и дэIэпыкъуныгъэкIэ къэмыкIуахэм куэдыр гугъу йохьыр. Хъыбарыбэ Iэмалхэм къызэратщи ахэр гъэпцIагъэкIэ нэгъуэщI хамэ къэралхэм Iуэху лэжьыгъэ къыфхуэдгъуэтынущ жэуэ хабзэншэ гупхэм яхозэр.

Апхуэдэ гупхэм ирата ахъшэри езыхэри щамыгъуэтыжыр Iэджэщ.  ИкIи къохъур апхуэдэ щIыкIэу  нэгъуэщI хамэ къэрал гъуэгуанэм теувахэм щыщхэм хэкIуадэхэри.

 КъызэрымыкIуэ щытыкIэхэмкIэ департаментым и унафэщI Октай Фуат: «Tыркум щыIэ Сирием и цIыхухэм дэ зэрытхуэзэфIэкIкIэ дадоIэпыкуър, догъэхьэщIэхэр. Дунейпсо дэIэпыкъухныгъэу мыбы хэлъхьэныгъэу къащIар  доллар мелуан 200-щ, дэ хэтлъхьар доллар милиардитIрэ ныкъуэм щхьэдохыр. Ди цIыхухэр зэпымыууэ Сирием къикIа ди хьэщIэхэм ядоIэпыкъур. Уеблэмэ хэт нэхъыбэ дэIэпыкъуфыну жэуэ цIыхухэр зэхьэзэхуэу апхуэдэхэщ» жиIащ.

Фуат Октай дунейпсо дэIэпыкъуныгъэхэри къыхуриджащ Тыркум щыIэ Сирием и цIыхухэм къадэIэпыкъуну.

Емуз Баязыт, Хуитыныгъэ Радио, Тюркие